Lời thưa:
Gọi là bản chính thức vì trước đây vài ngày, mình gửi nội dung cốt truyện này và Văn nghệ Nam Định đã đăng dưới dạng tạp văn
-Mẹ ơi! con đau quá. Mẹ ơi!
Đã định co cẳng lao về phía có tiếng kêu, nơi con chó mầu nâu xám to như bê con đang cắn xé cái túi ny lông đen lùng nhùng, rỏ máu với con chó kiến mực cũng dữ tợn nhe răng trắng nhởn, ghì chặt xuống, mà tôi không sao gỡ chân để chạy được. Bỗng chớp sáng loé, nổ uỳnh, hai con chó vùng căng chạy. Tôi nhào đến. Trời ơi! hình hài một đứa trẻ nát bươm, đỏ lừ, cái miệng như còn mấp máy.
Trời ơi! Con tôi! Tôi gào lên, bừng tỉnh, ngồi phắt dậy, tim đập thình thịch. Thằng bé trai chưa đầy tuổi tuột rơi xuống giường, khóc toáng lên. Tôi hốt hoảng vơ vội, quýnh quáng sờ nắn khắp người nó, không thấy gì lạ mới hoàn hồn, thì ra là mơ. Sợ quá, người vã mồ hôi, nước mắt còn nhoè ướt bên thái dương dính bết vài sợi tóc xuống má Đứa con gái u ơ nhổm dậy, dụi mắt hỏi sao mẹ khóc. Xoa lưng cho nó nằm xuống, vừa ấp miệng thằng nhỏ vào bầu vú nây căng, sụt sịt dỗ dành ngoan nào mẹ thương. Thằng bé chóp chép, day day hồi lâu, không thấy gì, lại nhè ra, nghều ngào, ê a khàn dần rồi cũng lăn ngủ.
Mở cửa ra ngoài, cơn gió núi bỗng từ sông lướt đến, làm những búp lau dưới hủm trước nhà như hàng cờ phướn kính cẩn rạp xuống rồi từ từ bình thân, xào xạc. Thoáng rùng mình, vội chéo tay khép ngực. Se lạnh. Một bên núm vú bị thằng bé nhay còn đau hơi rưng rức, bất giác ấp bàn tay vào day day, sờ nắn cương dần lên, nóng hổi. Nhớ chồng quá. Trăng rằm tháng bẩy sáng xanh vằng vặc, mây lổn nhổn lợp vẩy tê tê mầu tía nhạt. Lại nhớ tuổi thơ, nằm chõng ngoài sân nghêu ngao đọc theo bà Trên trời có vẩy tê tê, có ông chín vợ chẳng chê vợ nào. Bỗng thấy thương mình, nước mắt lại ứa ra, giàn xuống môi mằn mặn. Lúc chiều con mụ béo bán thịt chợ Thị trấn phôn lên hớn hở, em cứ xin bẩm để chị biết thế, kẻo mang tiếng chị em cùng phố giẫm chân nhau. Gớm, lạ gì con ty hý mắt lươn, hàng để ngoài quần còn văn hoa địa lý. Chắc chồng mình dính chài nó thật rồi. Hu hu...
Có nên hỏi chồng cho ra nhẽ? Thôi. Mình chẳng có lần đưa đơn ly hôn để anh tự do đó ư? Lần nào y chả lên giọng đạo lý, tình thương để gạt đi, rồi an ủi vỗ về cốt cho mình yên trí đi tăng cường vùng cao. Đúng là đàn ông nông nổi giếng khơi ...Còn văng vẳng bên tai lời em ruột xui mình chống lệnh vợ chồng chị lấy nhau hàng chục năm trời, lễ bái tứ phương, thuốc nam, thuốc bắc cả gánh mà vẫn trơ củ quậy. Giờ lên vùng ba, đường xá khó vậy, vài tháng mới được đáo về một lần, ngang thả rông cho chồng đi đánh dậm. Cấm có sai. Chưa cháy nhà đã ra mặt chuột. Đã thế ở lỳ đây luôn, làm dân La Ha, Khơ Mú luôn. Mà đã gần sáu tháng tôi làm mẹ của hai đứa trẻ người Khơ Mú tội nghiệp. Giờ chúng mới quen hơi, Thằng nhỏ tôi địu trên lưng đứng lớp, dự họp hội nghị, đi bản nọ, bản kia suốt ngày chỉ khi tắm mới treo tạm lên cái chạc cây bên suối. Đứa chị bốn tuổi, bụng ỏng da chì, bỏ sắn ăn cơm tập thể được các cô giáo chiều phổng phao hẳn, học lớp nhỡ do tôi chủ nhiệm, mạnh dạn lắm rồi, thì thầm vào tai mẹ muốn làm quản ca. Mất vài tháng nhớ bố mẹ, lạ nhà khóc ngằn ngặt, khản hết tiếng. chứ chúng không biết bố mẹ đã chết rồi rất thảm khốc. Tối hôm ấy, gió lốc, bung mấy tấm gianh rồi lất phất mưa. Anh chồng dậy chắc tìm cái phên che chỗ nằm khỏi dột thì chạm phải dây điện bị đứt, kêu thét lên, chị vợ giật mình quáng quàng lao bổ ra lôi chồng rồi cũng bị, cả hai còng queo chồng lên nhau, khô đen, khét lẹt. Khổ thế. Ở bản nghèo nhất huyện này, có quả điện nước kéo dây một ly, mắc lên cọc rào về nhà thắp vài bóng compact lờ mờ đã là sang lắm. Đêm mưa gió, sấm chớp lẫn tiếngsuối réo ầm ầm chẳng ai nghe thấy tiếng thét thất thanh mà đến cứu. May hai đứa trẻ con còn say ngủ, chứ không thì đứt hết.
Lúc đưa chúng về ở phòng tôi chỉ là tình thế, để chúng khỏi nhìn thấy cảnh tượng hãi hùng của bố mẹ, khỏi nhìn thấy căn nhà thân quen ( chỉ to bằng lán nương người Thái ) bị phóng hoả cúng ma cháy rừng rực trong tiếng hờ, tiếng hú và cả tiếng khóc rợn người. Lại đang giáp hạt, cả bản đói vàng mắt, ai nuôi đứa trẻ đang bú.? Tôi nêu nguyện vọng với lãnh đạo xã, ai cũng mừng; điện về nhà hỏi chồng, chồng sướng, phi xe máy lên ngay cười hơ hơ. Thế mà giờ giở mặt được, có căm không? Chẳng thà, anh đi lại với người tử tế, tôi sẽ vui lòng nuôi con anh như chuyện người mẹ Mông mới chiếu trên ti vi ấy.Đằng này đánh đu với mụ béo, lẳng lơ nhất vùng, hai con, chẳng đứa nào được một lần gọi bố với ai, còn thét lác bảo bố thằng lớn làm xếp chìm sắp đưa nó về Hà Nội học trường gián điệp, thi thoảng mụ lôi tờ cổ phiếu chẳng biết thật hư ra xem xem, oai vơia các bạn hàng dát. Giờ nghĩ lại càng lộn ruột.
Vợ chồng tôi đã về Hà Nội xét nghiệm y tế kỹ càng, hoàn toàn bình thường, sao mãi không đơm hoa kết trái, ai cũng não nề. Bố mẹ chồng thở dài sườn sượt, cạnh khoé đủ điều. Bên nội sôi sùng sục mỗi năm một kỳ giỗ họ, trình đinh. Bên ngoại nín lặng, vì anh chị em nhà, ai nấy nếp tẻ đủ đầy, chỉ mình tôi trơ trọi. Tôi lờ mờ đoán ra, nhưng sợ lắm.
Rằm tháng giêng, vợ chồng tôi đi lễ chùa Hương vãn cảnh cùng cơ quan nhưng leo bộ chứ không ngồi ca bin cáp treo theo đoàn. Người chật như nêm cối, song mặt mày rạng rỡ chứ đâu nặng chịch như tôi, Đến suối giải oan, chồng bảo vào xin giải oan đi, tôi buột miệng có mà oan Thị Mầu, làm anh há hốc mồm không cười được. Hình như là càng ngày, tôi càng láng máng thấy mình có tội. Váng vất trong đầu tôi bao lần tiếng cười trẻ thơ tắc nghẹn lẫn trong tiếng khóc rấm rứt rất thê lương. Chắp tay thành kính, quỳ trong hang động ngột ngạt khói hương, tôi như mê đi, lầm rầm thú tội. Vâng giời đã cho con một lần làm mẹ. Con con đã ba hay bốn tuần trăng, xinh như thiên thần, thi thoảng còn sà đôi cánh mỏng tang ấp vào ngực con lúc oán hận, trách móc, lúc thầm thì xót thương. Con oán bố suốt ngày xúi mẹ phá đi, nghĩa là giết con để khỏi nặng gánh. Rồi mẹ nữa, đêm ngày lo lắng, phiền não… đã chẳng tha thiết yêu con, còn đồng phạm cùng tội ác, bàn tính phá ở đâu cho đỡ tốn tiền… nên vừa thấy vị đăng đắng là lạ, con chạy tháo thân ngay kẻo bị bác sỹ đánh độc, thậm chí lấy kéo cắt từng miếng lôi ra… khủng khiếp lắm!
Thổ lộ hết cái bí mật tưởng chừng sống để dạ, chết mang đi, dù rất chi là thầm, nhưng hình như cao xanh soi thấu, phần nào vợi đi những ẩn ức canh cánh bên lòng. Đúng là thằng đàn ông đầu đời của tôi khốn nạn thật. Qua hơn năm học trường Mẫu giáo trung ương tôi chưa bị xiêu ai trong hàng chục cây si lượn lờ thì...Đêm giao lưu văn nghệ , tôi xinh hơn trong bộ váy áo Mông, đỏng đảnh xoay cán ô lả lơi trong câu hát trong veo, cao vút ai tin anh nói…thì em đây sẽ là người của anh* chưa kịp cúi chào thì tiếng vỗ tay đã rầm trời, rồi uỳnh uỵch tiếng chân thoăn thoắt chạy lên sân khấu, ấn hoa vào lòng tôi, đoạt mic trong tay tôi, khoác vai tôi, ba hoa gì tôi chẳng rõ, chỉ biết phía dưới khán giả nín lặng chờ đợi, rồi tiếng nhạc dạo đầu cất lên, hắn ấn mic vào tay tôi, cái nhìn cháy bỏng. Tôi mê đi trong tiếng nhạc dập dìu, đong đưa nhịp nhàng với hắn, bay bổng cùng lời hát với hắn rất xứng đôi, ăn ý . Sau đó, ngày nào hắn cũng nghiêm ngắn trong trang phục học viên cảnh sát đến tìm tôi, ngồi lỳ, lẵng nhẵng cưa kéo suốt cả học kỳ tôi mới chịu đổ. Tôi chết hắn, vì hắn cao giàn, đẹp mã và rất dẻo mỏ, hơn thế, bố hắn làm cán bộ gì quan trọng lắm, thi thoảng hắn giở tờ báo trỏ mặt trên ảnh khoe, làm tôi sướng tít mắt, bồng bềnh trên mây với viễn cảnh lấy chồng Hà Nội. Ngọt lịm mà tê rát, sung sướng hiến dâng và đón nhận. Rồi hoảng hốt lo sợ. Rồi buồn tủi, ân hận, bẽ bàng khi mấy lần đến trường tìm, hắn lẩn, xui bạn ra bảo bận họp cán sự lớp. Chủ nhật đến nhà, mẹ hắn giả vờ đuổi khéo ơ tưởng đi với cháu chứ, thấy líu ríu gái trai một lũ. Bạn gái thân nhất bảo giải quyết đi, béo bở gì cái giống bất nhân ấy mang cho nhọc xác Tôi chỉ biết khóc thầm, chả thiết ăn uống, người rộc đi. Rồi uống ký ninh. Thế là…
- Em nói thật đấy, em bị giời bắt đền tội. Tội gì ư? Tội giết con mình. Tôi kể thật hết với anh, cả cơn các mộng tối nọ, chiếc túi ny lông bèo nhèo ấy, lồng trong cái túi đen, rõ là của đêm hôm ấy, sáng trăng suông, tôi mệt lả, vịn theo tường dò dẫm xuống bếp tập thể rồi bỏ vào thùng rác đầy ụ. Ngồi chết lịm ở đó mãi khi nghe chó cắn nhau mới đờ đẫn tỉnh, gượng lên lảo đảo lần từng bước về phòng, gục xuống... Chồng tôi ôm đầu choáng váng, đôi mắt thất thần, dại đi hồi lâu rồi bỗng long lên dữ dằn, chồm về phía tôi, hai bàn tay như hai gọng kìm ngoạm lấy vai áo tôi nhấc lên. Em nói đi! Không phải thế đúng không? Em bịa thế để anh lấy vợ khác đúng không? Rồi ôm mặt khóc tu tu. Không! Em là kẻ bất nhân, thất đức, không đáng được tạo hoá trao quyền thiêng liêng truyền dòng chảy liên tục cho người. Em làm, em chịu; còn anh lương thiện, anh có quyền truyền giống cho đời sau với người đàn bà nào tử tế. Em van anh, anh đi đi, đừng để em mắc thêm tội đó rách ngáng chỗ nữa. Mặc em ở đây với hai đứa trẻ tuy khác máu tanh lòng, nhưng đã yêu quý chúng như máu thịt rồi. Đó cũng là cách em chuộc tội.
Nhìn anh bơ phờ sau đêm thức trắng, thất thểu dắt xe ra về khi sương sớm còn luyểnh loảng, lóng ngóng đề mãi xe mới nổ, tôi thương vô hạn. Sợ anh chịu không nổi cú sốc này. Trong mắt anh, tôi là người khá tròn trịa, hợp với mong ước nên yêu tôi nồng nàn, hầu như lúc nào cũng vồ vập. Chị em trong trường cứ ngỡ đêm qua chúng tôi có chuyện vì thêm miệng ăn của hai đứa chăng, nên lặng lẽ bảo nhau góp chút lòng thơm thảo, người nọ rỉ tai người kia. Mãi đến khi lãnh đạo phụ nữ, công đoàn nghành vào trao quà, tôi mới ớ người ra, sự việc lớn quá, vội mời đại diện dòng họ, chính quyền cơ sở tiếp nhận và giữ cho các cháu về sau thôi. Chứ hiện tại, hai đứa ăn mặc có đáng là bao, vợ chồng tôi đều có công việc ổn đinh dư sức nuôi các cháu mà
Lại một mùa xá tội vong nhân.
Thế là đã xong bốn năm gắn bó với xã Mường Bám heo hút nhất Thuận Châu; ba năm rưỡi nếm trải sung sướng lẫn khổ đau làm mẹ. Mới ngày nào con bé tóc hoe khét nắng trên cái đầu tróc lở, trứng chấy bời bời, tanh lợm giọng. Rồi trắng đêm, thằng nhỏ miệng nôn trôn tháo, người nóng như hòn than, thi thoảng oằn lên run bần bật. Chú y tá xã tái nhợt mặt vì mấy loại thuốc đặc trị của trạm xá đã cho uống cả rồi, không thuyên giảm, lí nhí nói mạch cháu đã yếu dần, tiên lượng xấu... vượt quá tầm kiểm soát của em! Làm sao đưa xuống huyện, trời nắng còn mất già nửa ngày xe máy phi cật lực, huống chi đang giữa mùa mưa? Đờ đẫn nhìn trời, nhìn chú y tá thõng tay bỏ ống nghe, ôm riết lấy con sợ thần chết cướp đi, lòng thắt quặn. Đừng bỏ mẹ con ơi ! Tôi gào lên, lao đi trong mưa chiều sầm sập đến nhà trưởng bản Lão cuống cuồng bảo đưa tiền để ông lên trên bản Mông mua con gà về cúng ma, cả bản giờ không kiếm được lấy một con gà con đâu chết dịch sạch rồi. Thoáng do dự. Cúng ma ư? Là bí thư chi bộ, là cô giáo mầm non trình đại học, đang vận động bài trừ hủ tục, với một bên tình mẹ con, tuy không rứt ruột đẻ đau nhưng rất nặng nghĩa. Con ơi, mẹ có thể bị khai trừ, bị thôi việc, thà mất cả công lao hơn chục năm phấn đấu chứ lòng dạ nào nhìn con giẫy giụa vào cõi chết. Vâng bố đi đi nhanh lên. Lão đi từ chập tối, gần sáng mới lần về đến nhà, hổn hển mùi rượu, vì thập thững bước thấp, bước cao lối tắt cho nhanh ai ngờ ngã lên bờ, xuống ruộng bầm dập tím người. Trong hoạ có phúc, lão kiếm được mẩu thuốc phiện bằng hạt đỗ xanh, cho thằng bé uống, may cầm lại được. Hết hồn. Chao ôi! Xin bái biệt vùng cao để đưa hai đứa con Khơ Mú của tôi xuống huyện. Mọi thủ tục tư pháp nhanh gọn, dân bản đến chia tay chật sân trường, vui như hội, lắm đôi mắt đỏ hoe, bịn rịn
Con gái được chọn vào trường năng khiếu tỉnh, bài hát về mẹ, như hát từ trái tim nức nở của nó làm hội trường lặng đi, giám khảo rưng rưng nhoè nước mắt cho điểm giỏi. Vợ chồng tôi ôm nhau nghẹn ngào. Tôi biết ơn tình yêu của chồng. Hoá ra, mụ béo chợ huyện đơm đặt chứ chửa đẻ gì? Anh đùa, nếu nó chửa thật thì anh phạt vạ giám đốc trung tâm kế hoạch hoá gia đình, vì phát ok rởm. Nghĩa là, ừ có chứ, anh chẳng chối, em không nhớ hôm xét nghiệm thằng cha bác sĩ chả bảo anh đổ cho trâu khéo cũng chửa à. Thời gian đầu vắng em, anh cũng loạng choạng, mụ như thiêu thân, cơm dẻo canh ngọt lắm nhưng thấy anh chắc chắn quá, mười bận ok đúp cả chục, mụ nản. Chắc là dây với anh mụ chỉ tổ lỗ to cái vốn tự có, nên lượn lâu rồi
Đêm xá tội vong nhân vào khuya rất sâu, còn phảng phất hương sen dìu dịu quện mùi hương trầm man mác xa xăm. Cơn sóng trào dâng, khi mái tóc rễ tre thân thương xoắn xuýt vồng ngực tuổi bốn mươi còn nây nẩy, áp tai nọ, sấp tai kia lắng nghe tiếng đập rộn ràng mỗi lúc thêm dào dạt, cuồn cuộn đến nghẹt thở. Đâu đó vút lên tiếng gà gáy trong trẻo, lác đác vài tiếng phụ hoạ rồi sôi rộ giàn hoà âm muôn thuở Hồi xuân đó ư?
Tôi sẽ được làm mẹ ruột. Lương tri mách bảo thế . Sướng muốn chết!
*Lời bài hát Trước ngày hội bắn- Trịnh Quý
